از آنجاییکه امروزه همراه با گسترش سازهها و صنایع مختلف استفاده همه جانبه از نیروی برق اجتناب ناپذیر شده است؛ لذا گسترش سیمکشیهای جدیدتر و مطابق با تکنولوژی روز برای توزیع و دسترسی افزونتر به انرژی الکتریکی هم ضرورت بیشتری یافته است. از این حیث در حال حاضر درحوزه بهینهسازی بیشتر سیمکشیهای برقی؛ بهرهگیری بیشتر از تجهیزات خاص این تخصص به مانند سینی کابل و نردبان کابل ضروری است. با بکارگیری این تجهیزات نسبتا ساده ولی تخصصی در فرآیند سیمکشی؛ هدایت الکتریکی و مدیریت سیمکشیها تحت کنترل دقیقتر آورده میشود. زیرا نظارت و دسترسی به خیل عظیمی از سیمهای درهم تنیده را سهولت بخشیده و از این طریق آنها را تحت نظم و ترتیب خاصی چیدمان میکند که در نهایت باعث زیبایی ظاهری و جلوه بصری سیمکشیها خواهد شد.
سینی کابل و نردبان کابل در واقع ابزارهایی با مشابهت زیاد به هم هستند که در نحوه کاربری و شکل فیزیکی با هم تفاوتهایی دارند؛ ولی در نهایت هدف استفاده از هر دوی این تجهیزات تحت کنترل درآوردن و مدیریت سیمکشی در پروژههای مختلف است. میتوان اذعان کرد که شاخصترین تفاوتهای موجود بین سینی کابل و نردبان کابل در تفاوت نوع استفاده، مکان نصب، تحمل وزن متفاوت هر دوی این تجهیزات و تفاوت در میزان هزینه نهایی نصب و بهرهبرداری است. در این مقاله از سری مقالات لیام گستر مراحل مختلف نصب سینی کابل را مورد بررسی قرار میدهیم.
جهت استفاده از فرصت مشاوره رایگان برای انتخاب بهترین محصول با کارشناسان لیام گستر در ارتباط باشید.
نحوه نصب سینی کابل چگونه است؟
به منظور نصب و راهاندازی سینیهای کابل روشهای مختلفی وجود دارد که انتخاب هر کدام از این شیوههای نصب؛ متاثر از موقعیت فضای نصب و وضعیت سیمها یا کابلها قرار دارد. برای نصب سینیها به صورت دیواری یا سقفی؛ نیاز به تجهیزات خاصی برای اتصال است. از جمله مهمترین این تجهیزات میتوان از رابطها برای اتصال سینیها به هم، زانوییهای سینی برای محل خمشدگی کابلها و انواع سهراهی یا چهارراهی سینی برای محل تلاقی سینیهای کابل نام برد.
در ادامه مقاله پیشرو اشاراتی به تعدادی از مهمترین نکاتی خواهیم داشت که رعایت آنها در صحت نصب سینی کابل و نردبان کابل ضرورت دارد:
بررسی نوع کابل برق
پیش از قرار دادن کابلها در داخل سینی در زمان نصب سینی کابل لازم است که نوع و کاربرد کابلها از قبل برای نصاب مشخص باشد. با این توضیح که کابلهای موجود در سازهها اغلب شامل کابلهای برق و کابلهای مخابراتی هستند؛ لذا بهتر است این کابلها در سینیهای مجزا از هم به صورت تفکیک شده قرار داده شوند. ولی اگر لازم است که این کابلها در یک مسیر در داخل یک سینی و در مجاورت هم قرار گیرند؛ بهتر است که از طریق بستهای مخصوص از هم تفکیک شوند. از همینرو شایسته است که نوع و کاربرد کابلها شناسایی شده و سپس تفکیک و جداسازی در داخل سینی صورت بگیرد. برای تفکیک کابلها از هم میتوان از استانداردهای BS6701, BSEN50174 بهره گرفت.
نصب سیستم ساپورت تجهیزات
سیستم ساپورت یا براکت در واقع نگهدارنده سینی کابل بر روی محل نصب خود اعم از دیوار، سقف یا زمین است. سیستمهای ساپورت برای نصب سینی کابل در محل نصب خود دارای قابلیت تنظیم هستند. ساپورتهای سینی کابل بر اساس نوع نیاز پروژه، سایز سینی کابل، وزن سینیها، نوع سقف و ارتفاع آویز دارای انواع مختلفی هستند. نصب این ساپورتها بر روی دیوار اغلب از طریق پیچ کردن انجام میشود؛ البته در بیشتر مواقع از اتصالات و متعلقات جانبی دیگر نیز برای نصب ساپورتها بهره گرفته میشود. از انواع مختلف ساپورتهای سینی میتوان به مدلهای ذیل اشاره کرد:
۱- ساپورت سینی کابل دیواری
۲- ساپورت لدر
۳- ساپورت چند طبقه
۴- ساپورت آویزی
۵- ساپورت پروفیلی
۶- ساپورتهای U شکل، L شکل، F شکل، T شکل
نصب شاخههای سینی کابل
یکی از مراحل نصب سینی کابل پس از نصب ساپورت؛ نصب شاخههای سینی کابل است. اگر در زمان نصب سینی شاخههای سینی به گونهای قرار داده شوند که تکیهگاه در میانه سینی قرار گیرد؛ میزان مقاومت و پایداری سینی در تحمل وزن کابلها افزایش مییابد. در این مرحله بایستی یک شاخه از سینی بر روی دو قطعه ساپورت قرار داده شود و سپس بررسی شود که انتهای هر شاخه مستقیما بر روی تکیهگاه قرار نگیرد.
جدا کردن کابلها
نحوه قرار دادن کابلها در داخل سینی در زمان نصب سینی کابل بایستی به گونهای باشد که تشخیص مسیر هر کابل مشخص باشد و در صورت بروز هر گونه اختلالی بتوان به سهولت کابل مورد نظر را شناسایی کرده و آنرا از داخل سینی کابل خارج و کابل دیگری را جایگزین آن کرد. لذا کابلها در داخل سینی کابل باید به صورت دستهای و جداگانه قرار داده شده و در فواصل ۴-۲ متری با بستهای مخصوص؛ محکم کنار هم بسته شوند.
همچنین برای جداسازی بهتر کابلها از هم میتوان از تجهیزاتی به نام دیوایدر استفاده کرد. بر اساس یک استاندارد مشخص به نام NEC318-6 (F) استفاده از دیوایدر برای کابلهای بالای ۶۰۰ ولت در داخل یک سینی الزامی است. لازم به ذکر است که جنس دیوایدر و جنس سینی بایستی همسان بوده و ارتفاع آن از لبه سینی بلندتر یا کوتاهتر نباشد.
توجه کافی به محدودیت فضای نصب
توجه به محدودیتهای مکانی پیش از نصب سینی کابل الزامی است. مکان مورد نظر از حیث تناسب با ابعاد سینیهای کابل بایستی بررسی گردد. این فضا بایستی به گونهای باشد که در زمان نیاز به دسترسی به کابلها برای تعمیرات و نگهداریهای بعدی مشکلی وجود نداشته باشد.
فاصله کابلها در سینی کابل
صله کابلها در سینی کابل به مجموعهای از قوانین و دستورالعملها گفته میشود که برای اطمینان از نصب ایمن و کارآمد کابلها در سینیهای کابل رعایت میشوند. این فاصلهها به چندین عامل بستگی دارند، از جمله:
- نوع کابل: کابلهای قدرت، کنترل، و دیتا هر کدام فاصلههای مخصوص به خود را دارند. به عنوان مثال، کابلهای قدرت که جریان الکتریکی بیشتری را حمل میکنند نیاز به فاصله بیشتری از هم دارند تا از گرم شدن بیش از حد و تأثیرات الکترومغناطیسی جلوگیری شود.
- دمای محیط: در محیطهای با دمای بالا، فاصله بین کابلها باید بیشتر باشد تا از انتقال حرارت بین کابلها جلوگیری شود.
- ظرفیت حمل جریان: کابلهایی که جریان بیشتری را حمل میکنند نیاز به فاصله بیشتری دارند تا از داغ شدن جلوگیری شود.
- استانداردها و مقررات: استانداردهای مختلف مانند NEC (National Electrical Code) و IEC (International Electrotechnical Commission) دستورالعملهایی را برای فاصله کابلها در سینی کابل تعیین میکنند.
- سایز و تعداد کابلها: هرچه سایز و تعداد کابلها بیشتر باشد، نیاز به فاصله بیشتری بین آنها برای مدیریت حرارت و اطمینان از تهویه مناسب وجود دارد.
نکات نصب سینی کابل
به منظور نصب سینی کابل به صورت استاندارد و اصولی لازم است پارامترهای ذیل را در نظر داشت و به کار بست؛ از مهمترین نکات مهم در نصب میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
۱- تعیین محل نصب سینیها مطابق با نقشههای صادر شده برای ساخت و ساز
۲- رعایت فضای کافی برای نصب سینی در زمان نصب و به منظور کنترل، دسترسی و نگهداریهای بعدی
۳- رعایت نصب سینی به صورت افقی و نصب نردبان کابل به صورت عمودی
۴- انتخاب بهترین و کوتاهترین مسیر برای سیمکشی و نصب سینیهای کابل
۵- فراهم آوری ابزار و آلات و تجهیزات جانبی و اتصالات مورد نیاز برای نصب
۶- قرارگیری صحیح و درست کابلها در داخل سینی و نردبان به دور از آسیبهای ناشی ازعدم نصب استاندارد هر کدام
۷- استفاده از بست سینی کابل برای ثابتسازی محل کابلها روی سینی
۸- استفاده از دیوایدرها به موقع و در جای درست خود به منظور تفکیک کابلها از هم
۹- استفاده صحیح و به موقع از تجهیزاتی مانند زانوییها، سهراهی و چهارراهیها در طول مسیر نصب سینیهای کابل
۱۰-استفاده از سنگ فرز برای زاویهسازی سینیها
۱۱-رعایت مسافت استاندارد ۱ متر میان پایهها و فاصله ۱.۵ متر برای سینیهای کم عرض و کابلهای سبک
۱۲-استفاده و نصب به موقع از ساپورت سینی کابل و نردبان کابل با توجه به مدل و نوع سینیها پیش از نصب آنها
۱۳-عدم استفاده از سینیها و نردبانهای کابل بر روی سقفهای گچی و سقفهای کاذب
۱۴-استفاده از درپوش سینی کابل در پایان نصب؛ برای جلوگیری از تماس با کابلها و عواقب ناشی از آن
نقش اتصالات در نصب سینی کابل
برای یک نصب استاندارد و فارغ از بروز مشکلات بعدی در استفاده از سینیهای کابل؛ نیاز قطعی به استفاده از تجهیزات جانبی یا اتصالات مخصوص نصب در این خصوص است.
در این قسمت تعدادی از این اتصالات و کاربردهای آنها را در نصب سینی کابل مورد بررسی قرار میدهیم:
تبدیلها
برای اتصال یک سینی کابل با سطح مقطع بزرگ به یک سینی کابل کوچکتر یا با سطح مقطع کوچک لازم است از تجهیزات جانبی خاصی به نام تبدیل استفاده کرد. تبدیلها در مسیر کابلکشی و نصب سینیهای کابل؛ وظیفه اتصال و حفظ یکپارچگی سینیهای حاوی کابل را بر عهده دارند.
زانوییهای ۹۰ درجه افقی
استفاده از زانوییهای ۹۰ درجه افقی برای نصب سینی کابل در مسیرهای افقی یا عمودی ضرورت دارد. (لازم به ذکر است که یک نوع زانویی ۹۰ درجه عمودی هم وجود دارد که در اتصال سینیهای کابلی که در مسیرهای عمود بر هم نصب میشوند مورد استفاده قرار میگیرد).
پایه نگهدارنده سینی کابل سقفی
پایه نگهدارنده سینی کابل جز تجهیزات ساپورت کننده سینی کابل در محل نصب محسوب میشود. در واقع از این پایه نگهدارنده در مواقعی استفاده میشود که مسیر عبور سینی کابل از زیر سقف و با فاصله از دیوارها باشد.
پایه نگهدارنده سینی کابل دیواری
از پایه نگهدارنده سینی کابل دیواری برای نگهداری و نصب سینی کابل بر روی دیوار استفاده میشود؛ این ساپورتها هم به دیوار و هم به سینی کابل متصل میشوند و محل نصب سینی کابل را تثبیت میکنند.
زانوییهای تنظیم شونده
بری برقراری اتصال و ارتباط بین دو سینی کابل در مسیرهای ناهمگون که امکان استفاده از زانوییهای استاندارد نباشد؛ بایستی از زانوییهای تنظیم شونده بهره گرفت. این مدل از زانوییها به دلیل حالت تنظیم شوندگی؛ اتصال بین سینیهای کابل را در هر وضعیتی ممکن میسازند.
سخن نهایی
در مقاله پیشرو تلاش کردیم نصب سینی کابل، تجهیزات جانبی مورد نیاز برای نصب و نکات قابل توجه را در زمان نصب بررسی کنیم. لازم به یادآوری است که در نصب اصولی و استاندارد سینی کابل؛ باید به شاخصههایی همچون ویژگیهای پروژه، مشخصات سینیها و چگونگی نصب آنها با توجه به دستورالعملهای ارائه شده از سوی سازنده سینیها توجه کافی کرد. در پایان لازم است خاطر نشان کنیم که استفاده درست و به جا از کلیه این تجهیزات؛ باعث افزایش ایمنی سیستمهای الکتریکی شده و راندمان کاری آنها را افزایش خواهد داد.